ΠΕΙΡΑΙΑΣ – 170 ΧΡΟΝΙΑ
Στις 25 Οκτωβρίου του 1835, 41 κάτοικοι του Πειραιά ζητούν από την κυβέρνηση να τους νομιμοποιήσει για τη συγκρότηση δημοτικής αρχής και ζητούν επίσης άδεια να συνέλθουν σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα, προκειμένου να εκλέξουν δημοτικούς άρχοντες. Η αίτησή τους γίνεται δεκτή, παρότι σύμφωνα με την τότε ισχύουσα νομοθεσία ήσαν λιγότεροι του απαιτουμένου ελαχίστου ορίου των 300 κατοίκων και στις 23 Δεκεμβρίου 1835 ορκίζεται πρώτος Δήμαρχος ο υδραίος Κυριάκος Σερφιώτης, πάρεδρος ο χίος Κ. Σκυλίτσης και έξι Δημοτικοί Σύμβουλοι.
Επίσημα, από την ημερομηνία αυτή, ξεκινάει και η τελευταία ιστορική περίοδος της πόλης του Πειραιά, από το φημισμένο λιμάνι της αρχαιότητας, στην παρακμή του μεσαίωνα και στην αναγέννηση που πραγματοποιείται στα τέλη του 1800 και στις αρχές του 1900. Τότε είναι που η πόλη γνωρίζει μία εκρηκτική και εκπληκτική ανάπτυξη στο εμπόριο, στη ναυτιλία, στη βιομηχανία, με κόσμημα το Δημοτικό Θέατρο, με έργα του Κλεάνθη και που χαρακτηρίστηκε σαν το ελληνικό «Μάντσεστερ».
Για τον 19ο αιώνα υπάρχει πλήρες και εξαιρετικό ιστορικό αρχείο στην πόλη, ενώ κάτι τέτοιο δεν υπάρχει για τον 20ο αιώνα, ιδιαίτερα για την τελευταία ιστορική διαδρομή της πόλης, που από την μεγάλη και εκρηκτική ανάπτυξη πέρασε στη σημερινή φάση της έντονης κρίσης, εγκατάλειψης και αδιαφορίας. Ομως η χειροπιαστή πια αμηχανία σε πολλούς να υπερασπιστούν ένα παρελθόν, που όσο και αν μυθοποιείται, σίγουρα δεν επαρκεί για τις σύγχρονες ανάγκες. Μία από αυτές είναι η ανάγκη για καταγραφή της τοπικής ιστορίας, για μία ακριβέστερη γνώση της ιστορίας, αλλά και για την απόλυτα αναγκαία διαμόρφωση τοπικής συνείδησης. Αυτή η ανάγκη πιστεύουμε ότι περνά μέσα και από τη βιβλιογραφία και σαν Σύνδεσμος των Αποφοίτων της Ιωνιδείου, με τέτοια σημαντική ομάδα συναποφοίτων συγγραφέων, πιστεύουμε ότι περνάει και μέσα και από τους δικούς μας συναπόφοιτους – συγγραφείς και μέσα από τους δρόμους των δικών τους βιβλίων, σαν ουσιαστικό στοιχείο της διαμόρφωσης της τοπικής συνείδησης.
Ακριβώς για το λόγο αυτό ο Σύνδεσμος αποφάσισε για την κεντρική του εκδήλωσή του, με αφορμή τα 170 χρόνια της πόλης του Πειραιά, να παρουσιάσει και να προκαλέσει μία δημόσια συζήτηση με αφορμή μόνο τα βιβλία 3ων συναπόφοιτων συγγραφέων, αλλά από αυτούς που με βεβαιότητα θα ονομάζαμε «Πειραιωλάτρες». Γι’ αυτό επιλέξαμε συνειδητά και οι ίδιοι τόσο θερμά ανταποκρίθηκαν και τους ευχαριστούμε δημόσια: τον Νίκο Σκαράκη, τον Κώστα Θεοφάνους και τον Δημήτρη Καπράνο. Οπου μέσα από τις προσωπικές τους μαρτυρίες, αλλά και από αποσπάσματα από τα βιβλία τους, που απέδωσε εκπληκτικά η κυρία Σκαράκη, σε μία πραγματικά εξαιρετική εκδήλωση, ανέδειξαν την ενότητα αυτής της πόλης, μέσα από την Ιωνίδειο, μέσα από τις βόλτες στο Πασαλιμάνι, μέσα από τις πρώτες εντάξεις των μαθητών τότε στις πολιτικές οργανώσεις, μέσα από τις μαθητικές αναμνήσεις πριν την κατοχή αλλά και μετά, την Εθνική Αντίσταση, τον μεσοπόλεμο και γιατί όχι το γήπεδο Καραϊσκάκη, τις ομάδες αυτές της πόλης και κυρίως τον Εθνικό και τον Ολυμπιακό.
Πιστεύουμε ότι όλα αυτά τα στοιχεία μαζί είναι «πόλη», γι’ αυτό συνθέσαμε, ας μου επιτραπεί ο όρος, την εκδήλωση αυτή.
Επειδή η στήλη θεωρεί ότι με τις «επετειακής χροιάς» εκδηλώσεις (κυρίως συναυλίες) απέδειξαν μάλλον μία απουσία ενδιαφέροντος για το παρόν και το μέλλον της πόλης και το θέμα ΠΟΛΗ – ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΣΗΜΕΡΑ δεν εξαντλήθηκε, για το λόγο αυτό θα συνεχίσουμε να δημοσιεύουμε το αφιέρωμα στα βιβλία για την πόλη του Πειραιά με την πεποίθηση ότι είναι ουσιαστικά η γνώση της τοπικής ιστορίας και η βούληση για μια ακριβέστερη γνώση της ιστορίας – της κάθε ιστορίας περνά πάντα μέσα από τα μονοπάτια της βιβλιογραφικής έρευνας.
Υ.Γ.1 Για πρώτη φορά η στήλη «παραβιάζει» την αρχή του μη σχολιασμού για τα όσα συμβαίνουν, για τα έργα και τις ενέργειες της Σχολικής Επιτροπής της Ιωνιδείου Σχολής που διαχειρίζεται τη σημαντική αυτή περιουσία – κληρονομιά ΙΩΝΝΙΔΗ – ΔΩΡΕΑ. Θεωρούμε όμως, ύστερα από πλήθος διαμαρτυριών που λάβαμε, ότι πρέπει να αναφερθούμε σε δύο συγκεκριμένα περιστατικά. Το πρώτο αφορά την αισθητική παράβαση που έγινε με την αλλαγή της παλιάς σφυρήλατης πόρτας του σχολείου, προς την Πλατεία Κοραή – εξαιρετικής αισθητικής του μεσοπολέμου και την αντικατάστασή της από μία αλουμινένια, με τζαμάκια σε μικρά τετραγωνάκια, που θυμίζει αίθουσα αναμονής επαρχιακού αεροδρομίου. Και η δεύτερη πιο ουσιαστική παράβαση είναι η αλλαγή στις πόρτες του σχολείου από την πλευρά της οδός Σωτήρος, που όμως έχουν ένα εξαιρετικά σοβαρό κατασκευαστικό σφάλμα, ακριβώς γιατί ανοίγουν προς τα μέσα, πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση κινδύνου δεν θα λειτουργήσουν με ασφάλεια, επιτρέποντας την άνετη και ασφαλή κίνηση προς τα έξω των μαθητών. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι αρκεί η επισήμανση αυτή από τη στήλη και δεν θα χρειαστεί να επανέλθουμε.
